Thema Versterking eigen kracht

Toelichting
In het onderdeel Welzijn & Deelname zitten budgetten voor diverse onderdelen. Zo wordt uit dit onderdeel de subsidies voor inwonersinitiatieven en diverse partners betaald. Ook de kosten voor inburgering en de maatschappelijke- en huisvestingskosten voor de opvang van Oekraïense ontheemden en noodopvang vallen hieronder. Daarnaast zijn middelen voor het programma Woonwijs en beschikbaar gestelde middelden gedurende deze raadsperiode (Inclusiebeleid) opgenomen.

Het saldo van het product Welzijn en deelname kent een voordelig resultaat van € 3.401.000. Dit bestaat uit lagere lasten van € 520.000 en hogere baten € 2.882.000. Dit wordt verklaard door het volgende.

Subsidies, lagere lasten € 68.000
De lasten Vrijwilligerssubsidies zijn € 36.000 lager, omdat kosten ten laste konden worden gebracht van de rijksmiddelen GALA (stichting Thuisgekookt) en diverse eindafrekeningen 2023. Daarnaast is de totale besteding voor de Mantelzorgvergoeding 2024 € 20.000 lager. Het bedrag van de waardering is € 25 lager vastgesteld, vanwege een te verwachten stijging in het aantal mantelzorgers, die tot een budgetoverschrijding zou leiden bij handhaving van het oude bedrag (€ 100). Er zijn in 2024 in totaal 1.160 cadeaubonnen uitgeven, tegen 760 in 2023. Tenslotte zijn er diverse kleine voordelen, die vanwege de geringe omvang niet nader worden toegelicht.

Opvang Oekraïners en vluchtelingen, lagere lasten € 114.000 en hogere baten € 2.406.000
De lasten en baten voor de opvang Oekraïners zijn tussentijds niet aangepast aan de actuele informatie. Dit geeft de genoemde afwijkingen ten opzichte van de begroting. De toelichting hierna richt zich meer op een integrale benadering van de totstandkoming van alle lasten en baten, en sluit hiermee aan op de verantwoording naar het Rijk.

De maatschappelijke- en huisvestingskosten, inclusief doorbelasting van gemeentelijke personeel voor de opvang van Oekraïners in het Prins Hendrik Internaat bedragen in totaal € 2,63 miljoen. De vergoeding van het Rijk bestaat uit een dagvergoeding per opvangplek (€ 61 per opvangplek), betaalde leefgelden particuliere opvang en een normvergoeding voor dekking uitvoeringskosten particuliere opvang. Opgeteld geeft dit een inkomstenvergoeding van € 5,05 mln. Voorgesteld wordt om het verschil van € 2,4 mln. toe te voegen aan de reserve Vluchtelingen, die speciaal voor de opvang van ontheemden en vluchtelingen in breedste zin is ingesteld.

(Nood)Opvang vluchtelingen, hogere lasten € 183.000 en hogere baten € 183.000
In 2024 zijn (tijdelijke)opvanglocaties ingericht voor de (nood)opvang van vluchtelingen. Het betreft de locaties Beursgebouw, Celciusbaan en definitieve locatie Newtonbaan. De kosten hiervan zijn grotendeels rechtstreeks door het COA betaald. De door de gemeente gemaakte kosten worden gedeclareerd bij het COA. Voor de drie locaties betreft het een bedrag van totaal € 183.000.

Opvanglocatie Vreeswijksestraatweg, hogere baten € 140.000
In de jaarrekening 2023 was rekening gehouden met een terugbetaling aan het Rijk van ontvangen rijksmiddelen. Dit blijkt achteraf niet nodig te zijn, waardoor dit bedrag nu vrijvalt in de jaarcijfers 2024. Voorgesteld wordt om dit in de reserve Vluchtelingen te storten.

Woonwijs, lagere lasten € 316.000, lagere baten € 166.000
We worden ermee geconfronteerd dat de woningcorporaties meer tijd nodig hebben om hun projecten rond toegankelijkheid en doorgankelijkheid vorm te geven. In 2024 is nog geen aanvraag van de corporaties ontvangen. We verwachten de aanvragen wel in 2025. Het ouderinitiatief Ohana heeft vertraging opgelopen bij het vinden van een locatie. Voor Inn Between aan de Vredebestlaan is een aanvraag in 2025 ontvangen. De begrote baten kwamen uit de reserve voor Woonwijs. Omdat de lasten lager zijn, hebben we die reserve minder hoeven aanspreken en zijn de baten daarmee lager.

Inburgering, hogere lasten € 179.000, hogere baten € 329.000
De kosten voor inburgering worden volledig gedekt uit de SPUK Inburgering. Uitzondering daarop zijn de uitvoeringskosten: die worden betaald uit de algemene uitkering.
De hogere baten van € 329.000 komen volledig uit de SPUK voor inburgering. Een deel daarvan (€ 241.000) is overschot uit 2023, dat in 2024 ten gunste van het resultaat vrijgevallen is.

De hogere lasten komen doordat veel inburgeraars ten minste de gestelde inburgeringstermijn van drie jaar nodig hebben. De deelname aan de verschillende taalonderwijsroutes is daarom gestegen en ook het aantal statushouders dat begeleiding krijgt via de Z-route is hoger gebleken dan begroot.  

In 2024 is er geïnvesteerd in een tweede pilot Buddy to Buddy Nieuwegein, het project waarin nieuwkomers in Nieuwegein worden gekoppeld aan stadsgenoten. Het Steunpunt Vluchtelingen heeft in de eerste helft van het jaar een incidentele, extra subsidie ontvangen. Hierdoor was tijdelijk extra ureninzet mogelijk om achterstallig werk weg te werken, dat was ontstaan sinds de werkzaamheden van het Steunpunt rond de Oekraïne-crises. Ook zorgde de implementatie van de nieuwe werkwijze financieel ontzorgen statushouders aanvankelijk voor meer administratieve last. Het was nodig om in samenwerking met WIL aanvraagprocedures en processen verder te optimaliseren.